Het oog ook wil ook wat. Achter deze uitdrukking zou wel eens meer kunnen schuilen dan u op het eerste zicht zou vermoeden. Recent onderzoek door wetenschappers van de Stony Brook University zou het bewijs leveren dat smaak mee gedirigeerd wordt door onze andere zintuigen [1].

De link

Het is reeds lange tijd geweten dat er hersenregio’s zijn die specifiek op bepaalde stimuli reageren. Zo is er bijvoorbeeld de visuele cortex die, zoals de naam doet vermoeden, visuele prikkels verwerkt. Of de auditieve cortex, waar geluid wordt verwerkt. De laatste jaren kwam hier echter bij dat er ook zoiets als ‘kruisstimulatie’ mee gemoeid gaat [2]: zo kwam aan het licht dat onze smaak niet enkel bepaald wordt door wat we proeven [3, 4]. Maar ook andere zintuiglijke waarneming blijken de smaak van ons voedsel te beïnvloeden. Een belangrijke vraag die hierbij steeds onbeantwoord bleef, was in hoeverre ‘associatief leren’ de invloed van deze externe prikkels op onze smaak kan beïnvloeden. Bij associatief leren wordt door herhaling aangeleerd dat een welbepaalde stimuli (bijvoorbeeld een geur, een specifiek geluid, …) bij een welbepaalde smaak hoort. Bij het ruiken van die geur, het horen van een bepaald geluid, … wordt er dan een link gelegd met de geassocieerde smaak. Theoretisch gezien zou het zo bijvoorbeeld mogelijk zijn dat als je eenmaal een bepaald muziekje aan je favoriete maaltijd linkt, dit de smaak van het eten nog eens versterkt.

 

De proef op de som

In dit experiment werden twee groepen ratten getest. Men stelde eerst één groep bloot aan een geluid (auditieve stimuli), bepaalde geuren (olfactorische stimuli), een beetje lucht dat de snorharen van de ratten deed trillen (somatosensorische stimuli) en een lichtje (visuele stimulus). Bij elke stimulus bleek een bepaalde ‘set’ van hersencellen in de gustatieve cortex (deel van de hersenschors verantwoordelijk voor smaak) te worden geactiveerd (fig.1) . Hier bleken vooral olfactorische en somatosensorische stimuli een invloed uit te oefenen.

 

 

Figuur 1: De gustatieve cortex is de hersenstructuur die van primordiaal belang is voor onze smaak. (bron: http://droualb.faculty.mjc.edu)

Vervolgens werd de tweede groep ratten aangeleerd een link te leggen tussen de smaak van tafelsuiker en de vier stimuli die men ook in de eerste groep had gebruikt. Er bleken vervolgens meer hersencellen in de gustatieve cortex te worden geprikkeld door deze stimuli wanneer er de tijd was geweest om een link te leren leggen tussen de stimuli en de smaak van tafelsuiker. En ook hier deden de olfactieve en somatosensorische stimuli het merkwaardig beter. Verder werd er gevonden dat de stimuli voornamelijk excitatorisch waren, wat wil zeggen dat ze de smaak versterken. En ook na het verdwijnen van de externe stimulus kon hun invloed nog even merkbaar blijven.

Zo ziet u maar; een aangenaam muziekje opzetten, de tafel keurig dekken en als u hier een gewoonte van maakt, kan het de smaak van uw eten net een tikkeltje extra geven.

 

Bronnen

  1. Vincis, R., & Fontanini, A. (n.d.). Associative learning changes cross-modal representations in the gustatory cortex.
  2. Ghazanfar, A. A., & Schroeder, C. E. (2006). Is neocortex essentially multisensory ?, 10(6). doi:10.1016/j.tics.2006.04.008
  3. Samuelsen, C. l., Gardner, M. p. H., & Fontanini, A. (n.d.). Effects of Cue-Triggered Expectation on Cortical Processing of Taste. Neuron, 74(2), 410–422. doi:10.1016/j.neuron.2012.02.031
  4. De Araujo, I. E., & Rolls, E. T. (n.d.). Representation in the human brain of food texture and oral fat. The Journal of neuroscience : the official journal of the Society for Neuroscience, 24(12), 3086.