Uit onderzoek van psychologe Anouk Keizer en collega’s, verbonden aan de Universiteit Utrecht, blijkt dat Anorexia Nervosa patiënten zich niet alleen mentaal dikker voelen maar dat ook de waarneming van prikkels op de huid verstoord is.

In het onderzoek werden twee groepen vergeleken: anorexia patiënten en gezonde proefpersonen, gematcht op leeftijd. Er werd een simpele taak gebruikt: de proefpersonen moesten zonder het te kunnen zien de afstand tussen twee tast prikkels, die tegelijkertijd op de huid werden aangebracht, schatten en aangeven met de duim en wijsvinger (zie figuur 1). Dit werd getest op zowel de onderarm, een “neutraal gebied” en de buik, een typisch “probleem gebied” voor anorexia patiënten. De gezonde proefpersonen schatten op beide gebieden de afstand ongeveer correct in: wanneer de afstand tussen beide prikkels 6 cm bedroeg, schatten zij deze tussen de 5.5 en 6.5 cm. De anorexia patiënten daarentegen schatten deze afstand in op bijna 8 cm! Dit was zowel het geval op de arm als op de buik. Dit betekent dus dat anorexia patiënten de afstand tussen twee punten op hun huid als groter waarnemen. Zij nemen zichzelf dus letterlijk als groter waar dan dat ze in werkelijkheid zijn.

Anorexia
Anorexia

Figuur 1: A) Stimulus presentatie op de rechter onderarm. B) Stimulus presentatie op de buik. C) Lengte schatting op een touch pad. (figuur overgenomen uit Keizer et al. in press)

Bovendien vonden de onderzoekers dat hoe hoger de ontevredenheid over het eigen lichaam was hoe groter de fout in de waarneming van de afstand tussen de twee tast prikkels. Het blijft natuurlijk de vraag of de foutieve waarneming wordt veroorzaakt door de ontevredenheid over het eigen lichaam dan wel of de ontevredenheid over het lichaam wordt veroorzaakt door de verstoorde tast waarneming. Deze vraag naar causaliteit kon niet beantwoord worden met dit onderzoek.
Een belangrijke implicatie van dit onderzoek is dat bij de behandeling van Anorexia Nervosa in de toekomst ook rekening gehouden dient te worden met de bevinding dat de patiënten daadwerkelijk een verstoorde waarneming van de grootte van hun lichaam hebben, en dat Anorexia Nervosa waarschijnlijk dus niet alleen een reflectie is van hun emoties en het beeld dat ze van hun lichaam hebben.

Referenties

  1. Keizer, A., Smeets, M.A.M., Dijkerman, H.C., Van den Hout, M., Klugkist, I.G., Elburg, A. van & Postma, A. (2011). Tactile body image disturbance in anorexia nervosa. Psychiatry Research, 190, 115-120
  2. Keizer, A., Smeets, M.A.M., Dijkerman, H.C., Van den Hout, M., Klugkist, I.G., Elburg, A. van & Postma, A. (in press). Aberrant somatosensory perception in Anorexia Nervosa. Psychiatry Research.