We horen het van alle kanten: sporten is belangrijk. Zo getuigt bijvoorbeeld ook de spiksplinternieuwe bewegingsdriehoek, die vanaf heden de voedingsdriehoek aanvult. Maar bewegen en sporten is niet alleen gezond, het blijkt zelfs dat één uurtje sport per week reeds een beschermende factor biedt tegen depressie. Althans, dat heeft een team van Australische en Noorse onderzoekers aangetoond (1). Meer nog, de intensiteit van het sporten blijkt geen grote rol te spelen én dit geldt voor alle leeftijden en zowel voor mannen als vrouwen.

Depressie en angststoornissen vormen een enorm en kostelijk gezondheidsprobleem (2) en depressie wordt dan ook wel eens dé ziekte van de 21e eeuw genoemd. Onderzoekers en dokters zijn het er allemaal over eens dat er gezocht moet worden naar een remedie, maar wat de beste manier daarvoor is, is nog onduidelijk. Bovendien, voorkomen is nog steeds beter dan genezen en eerdere studies hebben reeds aangetoond dat bepaalde factoren gerelateerd aan levensstijl, zoals fysieke activiteit, een mogelijke strategie zouden kunnen vormen voor het voorkomen van depressie en angststoornissen. Zo suggereerden ‘cross-sectionele studies’ (= studies die een groep proefpersonen onderzoeken of verschillende groepen met elkaar vergelijken op slechts één moment in de tijd) reeds een associatie tussen beweging en een lager voorkomen van depressie & angst (3,4).

Echter, deze studies gingen gepaard met wat limitaties en bovendien vonden andere studies dan weer gemengde resultaten over het nut van sporten: zo waren er ‘longitudinale studies’ (= studies die een groep proefpersonen onderzoeken of verschillende groepen vergelijken over een langere tijd) die geen effect vonden (5,6), terwijl nog andere studies dan weer enkel een matig effect vonden dat afhankelijk was van het geslacht en de leeftijd (7) of dat er slechts een effect merkbaar was na intensieve beweging (8). Een nieuwe studie was dus nodig om duidelijkheid te scheppen en enkele limitaties van de eerdere studies te voorkomen (1). Meer specifiek wouden de onderzoekers in het specifiek deze vragen beantwoorden: 1) heeft beweging een beschermend (preventief) effect voor depressie & angststoornissen & 2) indien ja, wat is de intensiteit en de hoeveelheid beweging die nodig is om bescherming te bieden.

Figuur: Depressie vormt een enorm gezondheidsprobleem.
(Bron figuur: http://www.huffingtonpost.com)

Voor deze grootschalige studie werden maar liefst 34 000 Noren ‘ingeschakeld’, die voor een tijd van 11 jaar opgevolgd werden. De onderzoekers inventariseerden het sportpatroon van de deelnemers, alsook werd een evaluatie gemaakt van mogelijke depressieve en angst-gerelateerde symptomen. En ze vonden het volgende: regelmatig bewegen was geassocieerd met een verminderd toekomstig risico op depressie. Meer nog, 12% van de toekomstige gevallen van depressie zou voorkomen kunnen geweest zijn als de deelnemers minimum 1u per week hadden gesport. Belangrijk “detail”: deze link werd niet gevonden voor angststoornissen. Interessant was wel ook dat het beschermende effect van sporten op depressie geldt voor mannen en vrouwen, voor alle leeftijdsgroepen en bovendien onafhankelijk was van de intensiteit van het sporten.

De onderzoekers besluiten dus dat zelfs zeer bescheiden veranderingen in levensstijl (zoals bijvoorbeeld wekelijks minstens een uurtje gaan wandelen) een zeer belangrijk effect kunnen hebben op de mentale gezondheid en bovendien een substantieel aantal nieuwe gevallen van depressie kunnen voorkomen.

Alé hup, ga wandelen, fietsen, lopen, tennissen, … en doe het voor minstens een uurtje per week!

PS: ben je nu nóg meer geïnteresseerd in de link tussen sport & het brein? Aarzel dan zeker niet om het i-Brain festival (georganiseerd door Breinwijzer vzw) bij te wonen op 26 november 2017 in Gent met als thema “Bewegen & het brein”. Meer info kan je hier vinden.

Bronnen

(1): S.B. Harvey, S. Øverland, S.L. Hatch, S. Wesseley, A. Mykletun, M. Hotopf: Exercise and the prevention of depression: results of the HUNT cohort study. American Journal of Psychiatry, 2017, doi:10.1176/appi.ajp.2017.16111223

(2): C.J. Murray, T. Vos, R. Lozano et al: Disability-adusted life years (DALYs) for 291 diseases and injuries in 21 regions, 1990-2010 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet, 2012; 380:2197-2223.

(3): R.D. Goodwin: Association between physical activity and mental disorders among adults in the United States. Prev Med, 2003; 36:698-703.

(4): S.B. Harvey, M. Hotopf, S. Øverland et al: Physical activity and common mental disorders. Br J Psychiatry, 2010; 197:357-364.

(5): M.S. Birkeland, T. Torsheim, B. Wold: A longitudinal study of the relationship between leisure-time physical activity and depressed mood among adolescents. Psychol Sport Exerc, 2009; 10:25-34.

(6): D. Kritz-Silverstein, E. Barret-Connor, C. Corbeau: Cross-sectional and prospective study of exercise and depressed mood in the elderly: the Rancho Bernando Study. Am J Epidemiol, 2001; 153:596-603.

(7): K. Bhui, A. Fletcher: Common mood and anxiety states: gender differences in the protective effect of physical activity. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 2000; 35:28-35.

(8): N.J. Wiles, A.M. Haase, J. Gallacher et al: Physical activity and common mental disorders: results from the Caerphilly Study. Am J Epidemiol, 2007; 165:946-954.